Những năm qua, tỉnh Yên Bái đã khơi dậy được tiềm năng, thế mạnh của các địa phương trên địa bàn thông qua việc phát huy giá trị của các sản phẩm nông sản, dược liệu, du lịch..., đóng góp đáng kể vào việc phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho người dân. Trong xây dựng và phát triển OCOP theo hướng bền vững, các sản phẩm có vai trò quan trọng của việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật.
Sản phẩm OCOP Yên Bái tham gia
Hội chợ xúc tiến sản phẩm nông nghiệp tại Hà Nội
Trong quá trình xây dựng và phát triển các sản phẩm trong tổng số các sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP có sự đóng góp không nhỏ của khoa học và công nghệ. Nhiều nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ đã thúc đẩy phát triển các sản phẩm OCOP, chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh. Vai trò của khoa học và công nghệ được xác định ở các khâu, các công đoạn, như: Hỗ trợ hoàn thiện công nghệ chế biến quy mô nhỏ và vừa, đặc biệt là các sản phẩm của OCOP đã được công nhận đạt sao; chuyển đổi số trong sản xuất, kết nối thị trường, truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ rà soát, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn cho sản phẩm OCOP, xây dựng nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật phục vụ sản xuất và hoạt động giám sát, đánh giá sản phẩm OCOP; thúc đẩy áp dụng các giải pháp về bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ của chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm OCOP.
Là địa phương có điều kiện tự nhiên, khí hậu thổ nhưỡng thuận lợi, để phát triển nghề nuôi ong lấy mật, trong những năm gần đây, huyện Mù Cang Chải cũng luôn chú trọng tuyên truyền, chuyển giao khoa học kỹ thuật về nuôi ong và khai thác mật cho người sản xuất. Huyện Mù Cang Chải đã lập hồ sơ xây dựng và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm “Mật ong Mù Cang Chải”. Địa phương này cũng khuyến khích Nhân dân xây dựng các tổ hợp tác và thành lập Hợp tác xã (HTX), để liên kết phát triển nghề nuôi ong lấy mật. Toàn huyện hiện có trên 6.000 đàn ong, mỗi năm cho khai thác trên 60 tấn mật mang về giá trị trên 10 tỷ đồng, tập trung chủ yếu ở các xã, như: Dế Xu Phình, Nậm Khắt, Púng Luông. Hiện đã có 02 sản phẩm mật ong đạt OCOP là mật ong hoa tự nhiên và mật ong hoa rừng Nậm Khắt.
HTX Xây dựng, Dịch vụ Nông nghiệp Tổng hợp Mù Cang Chải là chủ sở hữu của sản phẩm OCOP mật ong hoa tự nhiên với sản lượng khoảng gần 7.000 lít mật/năm. Dù chỉ có 7 thành viên nhưng HTX đã liên kết với hàng chục hộ dân nuôi ong tại địa phương, để phát triển nghề nuôi ong lấy mật. Anh Nguyễn Văn Toản, Giám đốc HTX Xây dựng, Dịch vụ Nông nghiệp Tổng hợp Mù Cang Chải, cho biết: Nhờ có gắn mã truy xuất nguồn gốc, tem nhãn mác kiểm định chất lượng lại được bảo hộ sở hữu trí tuệ nên mật ong của HTX có điều kiện thuận lợi bán ra thị trường trên nhiều kênh từ truyền thống đến các sàn thương mại điện tử với giá ổn định từ 350 đến 400 nghìn đồng/lít, cao gần gấp đôi so với sản phẩm khác trên thị trường.
Huyện Yên Bình cũng là một trong những địa phương khai thác hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào xây dựng sản phẩm OCOP, việc triển khai các đề tài, dự án khoa học trong sản xuất nông nghiệp góp phần xây dựng và phát triển các sản phẩm OCOP của địa phương. Theo Lãnh đạo phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Yên Bình “Các đề tài khoa học chuyển giao những cây con mới có năng suất chất lượng cao vào sản xuất, đưa các quy trình Viegrap, canh tác hữu cơ, đưa máy móc vào thay thế sức lao động ở các công đoạn. Nhờ đó, các cây trồng chủ lực như: Bưởi, chè, rừng kinh tế hay lĩnh vực chăn nuôi, như nuôi ong lấy mật, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi lợn theo hướng hàng hóa đều có bước phát triển mạnh tăng về chất lượng, sản lượng, mở rộng thành vùng sản xuất lớn”.
Trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ như hiện nay, sự tham gia của khoa học công nghệ vào xây dựng các sản phẩm OCOP còn tạo ra những cơ hội mới để sản phẩm tiến sâu hơn vào các thị trường trong và ngoài nước, mang thương hiệu cho nông sản Yên Bái vươn xa.
Hoàng Minh Tuân
Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật, thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Yên Bái
