Yên Bái luôn xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nhân tố quan trọng, tạo ra sự đột phá, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong đó, Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính để thực hiện.
Sở Khoa học và Công nghệ bàn giao nhiệm vụ khoa học và công nghệ
đã kết thúc, nghiệm thu năm 2024 cho các đơn vị có cam kết tiếp nhận.
Để cụ thể hóa quan điểm đó, Sở Khoa học và Công nghệ với vai trò là cơ quan tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh tỉnh về lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong những năm qua và đặc biệt trong năm 2024, đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị, các địa phương để triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ phục vụ sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành về lĩnh vực khoa học và công nghệ. Điển hình là các văn bản số 268/UBND-KHCN ngày 23/01/2024 về đề xuất, đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh năm 2024; văn bản số 432/SKHCN-QLKH ngày 22/5/2024 về việc tiếp tục đề xuất, đặt hàng nhiệm vụ phục vụ xác lập, quản lý và phát triển quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực và đặc sản địa phương. Tổ chức đánh giá kết quả sau bàn giao sản phẩm. Triển khai định hướng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số...
Với trọng tâm là đổi mới cơ chế quản lý khoa học và công nghệ theo hướng hiệu quả, minh bạch, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững. Các nhiệm vụ khoa học và công nghệ được lựa chọn có tính ứng dụng cao, duy trì, nhân rộng trong sản xuất và ứng dụng vào thực tiễn, giải quyết các vấn đề cần thiết của đời sống, xã hội. Tác động của khoa học và công nghệ đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh ngày càng rõ rệt, hiệu quả hơn. Năm 2024 Sở Khoa học và Công nghệ đã theo dõi, quản lý 32 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, trong đó: 14 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực sản xuất nông, lâm nghiệp; 02 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khoa học xã hội; 06 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khoa học kỹ thuật công nghệ; 09 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực sở hữu trí tuệ; 01 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khác. Tổng kinh phí thực hiện gần 15,3 tỷ đồng, bao gồm 20 nhiệm vụ chuyển tiếp (7.708,5 triệu đồng) và 12 nhiệm vụ mới (7.526,332 triệu đồng). Sở đã tham mưu cho Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ tỉnh tổ chức nghiệm thu 11 nhiệm vụ, được đánh giá xếp loại "Đạt".
Điển hình trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp: Nhiều nhiệm vụ đã thành công trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả, đưa giống cây trồng, dược liệu có giá trị kinh tế vào sản xuất, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tăng thu nhập cho người dân, một số đề tài, dự án tiêu biểu như: (1) Dự án “Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật phát triển cây Hà thủ ô đỏ (Fallopia multiflora) tại huyện Văn Chấn”; (2) Đề tài “Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây Dẻ Trùng Khánh (Castanea mollissima) lấy hạt tại huyện Mù Cang Chải”.
Cùng với đó, xây dựng và bảo hộ sở hữu trí tuệ về chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm nông sản đặc thù của địa phương đóng vai trò then chốt trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, thúc đẩy sự phát triển hoạt động sản xuất, thương mại và nâng cao giá trị gia tăng, góp phần quản lý tốt hơn chất lượng sản phẩm đặc trưng, phát triển thương hiệu và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, góp phần tăng thu nhập và nâng cao đời sống của người dân. Năm 2024, tiếp tục triển khai xác lập bảo hộ sở hữu trí tuệ cho 08 sản phẩm chủ lực, đặc sản bao gồm: Nhãn hiệu chứng nhận 03 sản phẩm; Nhãn hiệu tập thể 05 sản phẩm, các sản phẩm sau khi được bảo hộ các địa phương tiếp tục duy trì, phát triển, đây là cơ sở và điều kiện góp phần nâng hạng cho các sản phẩm OCOP.
Trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ: Các nhiệm vụ tập trung nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả các công nghệ mới, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành của các ngành, các cơ quan, đơn vị nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn phục vụ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, từng bước phát triển nền kinh tế số, xã hội số, một số đề tài đã được thực hiện đó là: (1) Đề tài “Số hóa tư liệu lịch sử giấy và phim ảnh tại Bảo tàng tỉnh Yên Bái”; (2) Đề tài: Số hóa di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, di tích cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Yên Bái; (3) Đề tài: Ứng dụng Công nghệ số xây dựng phần mềm quản lý đo lường, thống kê các chỉ tiêu kinh tế số tỉnh Yên Bái;….
Về lĩnh vực khoa học xã hội - nhân văn: Cùng với hoạt động điều tra cơ bản, các nhiệm vụ tập trung nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thiết thực để phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng công tác chuyên môn của các sở, ngành; đưa ra các giải pháp, luận cứ khoa học, hỗ trợ xây dựng, triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách phù hợp, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, như: (1) Đề tài “Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Yên Bái đến năm 2030”; (2) Đề tài: Phân tích yếu tố ảnh hưởng và đề xuất một số giải pháp góp phần giảm tình trạng sinh con ở tuổi vị thành niên dân tộc thiểu số tại huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái; (3) Đề tài: Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế số trên địa bàn tỉnh Yên Bái đến năm 2030;…
Với nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học được giao, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ động phối hợp với Sở Tài chính tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh phân bổ nguồn kinh phí phù hợp, trong đó ưu tiên gần 80% tổng kinh phí cho các nhiệm vụ nghiên cứu - triển khai. Đặc biệt giành 48,8% cho khoa học kỹ thuật và công nghệ và 45,3% cho lĩnh vực sản xuất nông, lâm nghiệp. Việc phân bổ hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp trong tỉnh tiếp cận nhanh với tiến bộ khoa học kỹ thuật nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững./.
Phan Thu Hương
Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật, thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Yên Bái
