Cây nho Hạ Đen là giống cây ăn quả mới, được Trường Đại học Nông - Lâm Bắc Giang xây dựng mô hình trình diễn từ đầu năm 2017 tại Trường, dưới sự chuyển giao của Viện Khoa học Nông nghiệp Quảng Tây (Trung Quốc) trong khuân khổ dự án Hợp tác hành lang khoa học kỹ thuật nông nghiệp Việt - Trung được ký năm 2016. Đến nay, cây nho Hạ Đen đã được Cục Trồng trọt (nay là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) công nhận tiến bộ kỹ thuật “Quy trình trồng và chăm sóc nho Hạ đen tại Miền Bắc” tại Quyết định số 19/QĐ-TT-CCN ngày 27/11/2022.
Ảnh: Ông Lê Viết Bảo, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Yên Bái thăm mô hình nho Hạ Đen tại Trường Đại học Nông – Lâm Bắc Giang trong tháng 5/2025
Trong quá trình triển khai xây dựng mô hình trình diễn Nho Hạ Đen tại Trường Đại học Nông - Lâm Bắc Giang và một số địa điểm trên địa bàn một số tỉnh miền Bắc, cây nho Hạ Đen đã thích nghi, đơm hoa, kết trái và có kết quả ngoài mong đợi. Đến năm 20022, được Cục Trồng trọt quyết định công nhận tiến bộ kỹ thuật đối với giống nho Hạ Đen tại miền Bắc cho Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ nông - lâm nghiệp (gọi tắt là Trung tâm) của Trường Đại học Nông - Lâm Bắc Giang. Từ đó đến nay, cây nho Hạ Đen đã được Trung tâm chuyển giao cho người dân nhiều địa phương như Tuyên Quang, Hà Giang, Hà Nội, Băc Giang, Bắc Ninh... trồng, chăm sóc và đã cho thu hoạch.
Nho Hạ Đen có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, tốt nhất là đất bằng, tơi xốp, nhiều mùn, đặc biệt phải thoát nước; đây là loại cây trồng thích hợp với điều kiện khí hậu thời tiết tại các tỉnh miền Bắc. Theo tính toán, hiện chi phí đầu tư 01 ha trồng nho Hạ Đen hết khoảng 1,4 tỷ đồng. Mức đầu tư cao nhưng khung giàn có thể dùng trong 20 năm, màng phủ 2 năm thay thế 1 lần. Chi phí nhân công duy trì chăm sóc cho 1 ha/năm hơn 300 triệu đồng. Sản phẩm thu được vụ đầu tiên đạt từ 4-4,5 tấn/ha. Cây nho sau trồng 09 tháng có thể ra quả bói, từ năm thứ hai trở đi, chăm sóc tốt có thể thu 2 vụ/năm, năng suất đạt bình quân 16 tấn/ha/năm. Với giá bán bình quân 100 nghìn đồng/kg, sau 2 năm, người trồng có thể thu lại toàn bộ vốn đầu tư ban đầu và có lãi khoảng 100 triệu đồng/ha. Từ năm thứ 3 có thể cho lãi từ vài trăm triệu đến cả tỷ đồng/ha.
Tại tỉnh Yên Bái, giống Nho Hạ Đen đã được một số hộ dân tại xã Tân Hương (hộ gia đình ông Tạ Hữu Tình, thôn Khe Gầy trồng 0,6ha), xã Mông Sơn (hộ gia đình ông Đinh Đại Thành, thôn Làng Mới trồng 1,5ha trên đảo hồ Thác Bà) đưa về trồng từ năm 2023 - 2024 đến nay cây nho Hạ Đen đã thích nghi, cây sinh trưởng, phát triển tốt và đã cho thu hoạch. Đây là một hướng mới cho phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Yên Bái, kết hợp du lịch sinh thái trên vùng đảo hồ Thác Bà trong thời gian tới.
Ảnh: Ông Tạ Hữu Tình bên vườn nho trên đảo hồ Thác Bà.
(Ảnh: Thanh Ngà)
Tuy nhiên, để các mô hình phát triển sản xuất nông lâm nghiệp có thể duy trì, phát triển lâu dài, đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân, cần có sự chuyển giao, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất, đặc biệt là giống có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được công nhận, quy trình công nghệ phải được chuyển giao hướng dẫn một cách đầy đủ thì mới đem lại thành công. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, trong thời gian tới Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật, thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Yên Bái sẽ báo cáo, đề xuất với Sở Khoa học và Công nghệ, Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai dự án Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới phát triển giống nho Hạ Đen trên địa bàn tỉnh Yên Bái, sắp tới là tỉnh Lào Cai để chuyển giao cho người dân tiếp cận một cách đầy đủ để phát triển giống nho này trong thời gian tới./.
Lê Viết Bảo
Trung tâm Ứng dụngh, kỹ thuật, thông tin khoa học công nghệ tỉnh Yên Bái
